Tersine beyin göçü kavramını açıklamadan önce beyin göçü kavramını tekrar hatırlamakta fayda var. ‘’Tekrar’’ hatırlatılmalı çünkü son yıllarda verdiğimiz beyin göçünün artması sebebiyle oldukça popülerlik kazanan ve ne yazık ki aşina olduğumuz bir kavram. En genel tanımıyla beyin göçü, gelişmemiş ya da gelişmekte olan ülkelerde iyi eğitim görmüş, nitelikli bireylerin daha refah bir ortamda çalışmak ya da yaşamını sürdürmek amacıyla gelişmiş ülkelere göç etmesidir. Bugüne kadar ülkemizden verdiğimiz beyin göçünün nedenleri hakkında az çok fikir sahibi olsak da yapılan araştırmalar, nitelikli beyin göçünün başlıca iki sebebinin, ekonomik yetersizlik ve ülkenin siyasi iklimi olduğunu gösteriyor.

Konuya kısa bir giriş yaptıktan sonra asıl meselemiz olan tersine beyin göçüne değinebiliriz. İlk kelimesinden de anlaşılacağı üzere tersine beyin göçü bir geriye dönme hali yani, nitelikli bireylerin daha refah şartlarda yaşamını sürdürmek üzere göç ettiği ülkeden kendi ülkesine sermaye kazanmak, edindiği deneyimi ve bilgi birikimini kullanarak ülkesine fayda sağlamak amacıyla geri dönmesidir. 

Eğitim amacıyla yurt dışına gidip Türkiye’ye dönen bireyler üzerinde yapılan bir araştırmada, tersine beyin göçünün öncelikli sebepleri arasında medeni durum nedeniyle aileye olan bağlılıklar ve yurtdışındaki akademik çevrenin milliyetçi tutumu sebebiyle akademik kariyerlerinde yükselmenin daha zor olduğu belirtilmiştir. Dönenlerin yanında ‘’dönmeyenler ne değişirse dönmeyi düşünürler?’’ sorusu aslında hepimizin geleceğini etkileyen ve üzerine düşünmesi gereken bir sorudur. Evrim Kuran’ın yaptığı bir araştırma bu sorunun cevabını veriyor: yapılan araştırmadaki katılımcıların ilk yanıtı %27,1 oranla siyasal koşulların değişmesi, ikinci yanıtı %23,1 oranla ekonomik şartların değişmesi olarak sıralanıyor. 

Elbette tersine beyin göçünün özellikle bizim ülkemizde soyut bir kavramdan fazlası olduğu ve olması gerektiği aşikâr. Ülkemizdeki genç Türk yeteneklerin sıklıkla göç etmesi sebebiyle nitelikli beyin gücü eksiği oldukça hissedilmektedir. tersine beyin göçünün en optimal faydayı sağlayacak şekilde gerçekleşmesi için yetkin kişilerin ve kurumların ne tür stratejiler uygulaması gerektiğine ve bu stratejilerin nasıl uygulanması gerektiği konusunda beyin fırtınası yapılmalıdır.